Nasze babcie zbierały i piły go regularnie. Na co pomaga?
Sok z brzozy, nazywany również oskołą lub bzowiną, od wieków ceniony jest w medycynie ludowej za swoje prozdrowotne właściwości. Współczesne analizy chemiczne potwierdzają jego bogaty skład – zawiera wiele cennych witamin i minerałów. Najczęściej spożywany jest jako napój wzmacniający, ale znajduje także zastosowanie w kosmetyce. Przedstawiamy praktyczny poradnik, jak korzystać z tego naturalnego źródła zdrowia.
Z tego artykułu dowiesz się:
Jakie właściwości ma sok z brzozy?
Świeży sok z brzozy pomaga na różne dolegliwości dzięki bogatemu składowi i łatwej przyswajalności. Oczywiście nieco inne proporcje składników ma woda brzozowa (roztwór wodny soku), a inne syrop brzozowy. Oto ogólny skład soku brzozowego:
- Mikro i makroelementy: żelazo, miedź, potas, magnez, wapń, fosfor, mangan, sole mineralne
- Witaminy: głównie C, z grupy B
- Kwas foliowy
- Aminokwasy: przede wszystkim glutamina, kwas glutaminowy, izoleucyna, asparagina i cytrulina
- Garbniki
- Węglowodany (ok. 0,9 g na 100 ml): głównie glukozę i fruktozę
- Przeciwutleniacze polifenolowe
Dzięki zróżnicowaniu składu sok leczy bardzo różne dolegliwości. Zawartość wymienionych minerałów odpowiada ich ilości zawartej w wodach średnio- i wysoko zmineralizowanych.
Trzeba pamiętać, że sok z brzozy może mieć nieco różny skład w zależności od tego, w jakich warunkach rosły drzewa, jaka jest gleba oraz o jakiej porze roku był zbierany. Tradycyjnie sok brzozowy z pnia zbiera się wczesną wiosną. Podobnie młode liście i pąki zbieramy mniej więcej od marca do kwietnia. Na liściach można robić napary, ale nadają się też do sporządzania syropu brzozowego.
Sprawdź także: To zdecydowanie ulubiona zupa Polaków. Mamy na nią 3 sprawdzone przepisy
Zastosowanie soku z brzozy w lecznictwie
Sok z brzozy znajduje szerokie zastosowanie, szczególnie jako naturalny środek wspierający odporność organizmu. Najlepszy efekt przynosi jego picie w okresach zwiększonej zachorowalności – wczesną wiosną i jesienią. Może być również pomocny przy infekcjach, takich jak grypa czy przeziębienie, wspomagając organizm w walce z wirusami.
Dzięki obecności żelaza, witaminy C oraz witamin z grupy B, sok brzozowy bywa polecany osobom z niedoborem żelaza i anemią. Może przynieść ulgę kobietom podczas menstruacji oraz stanowić cenne uzupełnienie diety wegańskiej, wspierając ogólną kondycję organizmu i jakość krwi.
Poza działaniem wzmacniającym, oskoła ma także pozytywny wpływ na układ pokarmowy – wspiera trawienie, poprawia pracę jelit, a w niektórych przypadkach może łagodzić dolegliwości takie jak wrzody żołądka.
Sok brzozowy jest bezpieczny również dla kobiet w ciąży – oczywiście warto najpierw przetestować niewielką ilość i obserwować reakcję organizmu. Jeśli nie pojawią się żadne niepokojące objawy, może on korzystnie wpłynąć na odporność i trawienie przyszłej mamy.
Dzieci także mogą korzystać z dobroczynnych właściwości soku z brzozy, zwłaszcza w czasie infekcji sezonowych. Trzeba jednak zachować ostrożność – ze względu na brak pasteryzacji nie zaleca się podawania świeżego soku dzieciom poniżej 1. roku życia. U starszych dzieci warto wcześniej upewnić się, że nie występuje reakcja alergiczna.
Obecność manganu w składzie oskoły sprawia, że może ona działać ochronnie na układ kostny – dlatego zaleca się ją osobom starszym, zwłaszcza kobietom zagrożonym osteoporozą.
Dodatkowo sok z brzozy wspiera naturalną detoksykację organizmu – usprawnia pracę nerek, pomaga usuwać toksyny i nadmiar kwasu moczowego. Dzięki zawartości przeciwutleniaczy i działaniu immunomodulującemu, oskoła bywa również stosowana jako naturalne wsparcie w terapii chorób nowotworowych.
Jak pić sok brzozowy?
Jak wspomnieliśmy wcześniej, sok z brzozy można stosować w różnym wieku, w różnej postaci i na różne dolegliwości. Dlatego dawkowanie będzie zależało od tego, jaką postać wybierzemy. Kurację oczyszczającą świeżym sokiem brzozowym przeprowadza się przez 2-3 tygodnie, pijąc po szklance wody 2 razy dziennie. W czasie kuracji warto zrezygnować z kawy, czekolady, alkoholu i nikotyny.
Woda z brzozy świetnie nadaje się również do kontroli poziomu cukru we krwi. Skład ma nieco podobny do wody kokosowej, a na pewno bardziej ekologicznie jest używać tego naturalnego leku, który mamy pod nosem.
Ponieważ sok z brzozy ma specyficzny smak, to dla dzieci warto przygotować syrop brzozowy lub sok słodzony miodem albo cukrem. Nie jest on tak oczyszczający, ale nadal ma właściwości uodparniające. Nie ma dokładnych wskazówek co do dawkowania syropu. Można go dodawać do napojów albo podawać dziecku łyżeczką. Odradza się stosowanie dużych ilości ze względu na zawartość kwasu salicylowego (tak samo, jak nie powinno się dzieciom dawać za dużo aspiryny).
Sprawdź także: Można je uznać za potrawę narodową! Poznaj 3 najlepsze przepisy
Przeciwwskazania do picia soku z brzozy
Eksperci są zgodni – sok z brzozy jest uznawany za bezpieczny i nie ma istotnych przeciwwskazań do jego stosowania, o ile przestrzegamy zalecanych dawek, zarówno w przypadku dorosłych, jak i dzieci. Jedynym wyraźnym wyjątkiem jest występowanie alergii na sok brzozowy lub którykolwiek z jego naturalnych składników – wtedy należy całkowicie zrezygnować z jego spożycia.
W przypadku najmłodszych trzeba zachować szczególną ostrożność. Dzieciom poniżej 1. roku życia nie zaleca się podawania świeżego soku, a u starszych dzieci – zwłaszcza poniżej 12. roku życia – należy ograniczyć ilość i obserwować reakcję organizmu.
Podczas kuracji oczyszczającej organizm, szczególnie przy problemach z nerkami, warto też pamiętać o ograniczeniu spożycia warzyw bogatych w szczawiany, takich jak szpinak czy szczaw. Dotyczy to ogólnie diety detoksykacyjnej, niezależnie od tego, czy stosujemy sok z brzozy, czy inne naturalne środki.
Sok z brzozy uchodzi za jeden z bezpieczniejszych preparatów roślinnych, dlatego warto dać mu szansę – nawet jeśli dopiero zaczynamy swoją przygodę z naturalnym wspomaganiem zdrowia.
Woda brzozowa jako naturalny kosmetyk
Powiedzmy teraz więcej o wodzie brzozowej. Picie soku z brzozy działa wspomagająco na skórę ze względu na właściwości odżywcze i antyoksydacyjne. Jednak można go też stosować na skórę i włosy. Na początek kilka słów jak pozyskać wodę brzozową. Nie będziemy tu mówić o pozyskiwaniu soku (na ten temat znajdziecie wiele informacji w internecie), ale o przygotowaniu naturalnego kosmetyku na bazie liści.
Do przygotowania wody będą potrzebne młode liście i alkohol (100 g liści na 100 ml spirytusu). Zalewamy liście alkoholem i zostawiamy w ciemnej butelce na 10 dni. Jak w przypadku każdej nalewki warto co jakiś czas wstrząsnąć butelką (np. raz na dzień). Następnie przecedzamy płyn i mamy gotową wodę brzozową. Czasem określenie woda z brzozy stosuje się zamiennie. Częściej jednak przez wodę z brzozy rozumiemy sok pozyskany z pnia (wodę przesączoną przez drzewo), a wodą brzozową nazywamy roztwór wodny lub alkoholowy. Jeżeli przegapiliśmy wiosenne zbiory, to roztwór można niedrogo kupić w aptekach i drogeriach.
Wodę brzozową można stosować do leczenia łupieżu, łysienia i przebarwień na skórze. Roztwór wcierany w skórę głowy leczy łupież. Regularne stosowanie pomaga również stymulować wzrost nowych włosów.
Kosmetyki zawierające sok z brzozy
Sok z brzozy, dzięki swoim licznym właściwościom prozdrowotnym, świetnie sprawdza się jako składnik kosmetyków pielęgnacyjnych. W sklepach bez trudu znajdziemy szampony na bazie wody brzozowej, kremy z dodatkiem soku czy preparaty do pielęgnacji skóry. Zawarte w nim witamina C oraz antyoksydanty sprawiają, że kosmetyki z brzozą działają ochronnie, nawilżająco i odmładzająco – pomagają wygładzić drobne zmarszczki, poprawiają elastyczność skóry, a niektóre dodatkowo chronią przed szkodliwym promieniowaniem UV.
Obecność kwasu salicylowego w soku z brzozy sprawia, że jest on skutecznym składnikiem toników i płynów do twarzy – oczyszcza cerę i zwęża pory, poprawiając jej wygląd i kondycję.
W pielęgnacji włosów sok z brzozy również znajduje zastosowanie. Pobudza produkcję kolagenu, co wzmacnia strukturę włosa, wspomaga walkę z łupieżem oraz stymuluje cebulki, przyczyniając się do zwiększenia gęstości i blasku fryzury.
Sok brzozowy ma zatem szerokie zastosowanie zarówno w trosce o zdrowie, jak i urodę. Można go pozyskać samodzielnie – z pnia, liści lub pąków brzozy – lub kupić gotowe produkty: naturalny sok, wodę brzozową czy kosmetyki z jego dodatkiem w aptekach, drogeriach i sklepach zielarskich.
Sprawdź także: Oparzenie wrzątkiem i co dalej? Nie panikuj i wypróbuj te sposoby!