Oparzenie wrzątkiem i co dalej? Nie panikuj i wypróbuj te sposoby!
Gorąca woda towarzyszy nam każdego dnia – podczas gotowania, parzenia herbaty czy kąpieli. Bez względu na to, z jakiego naczynia korzystamy czy jaką metodą ją podgrzewamy, ryzyko oparzenia wrzątkiem zawsze istnieje. Co zrobić, gdy do niego dojdzie? Jak rozpoznać stopień oparzenia i ile może potrwać gojenie? W tym poradniku przedstawiamy sprawdzone domowe metody łagodzenia skutków oparzeń.
Z tego artykułu dowiesz się:
Stopnie oparzenia skóry i ich objawy
Oparzenia skóry dzieli się zwykle ze względu na stopień jej uszkodzenia. Nasza reakcja będzie zależała od tego, jak poważne jest oparzenie. Zwykle oparzenia wodą nie są bardzo poważne, ale warto wiedzieć jak je zaklasyfikować.
| Stopień oparzenia | Objawy | Podstawowe leczenie |
|---|---|---|
| I | Zaczerwienienie skóry, obrzęk, pieczenie. | Trwa kilka dni. Przechodzi po złuszczeniu uszkodzonego naskórka. Wystarczy chłodzenie oparzonego miejsca strumieniem chłodnej wody lub zimnymi okładami, ochrona przed słońcem, niewystawianie na działanie ekstremalnych temperatur. Warto ochronić miejsce opatrunkiem gazowym. W leczeniu pomaga maść nagietkowa, przemywanie naparem z nagietka lub rumianku, żel aloesowy. |
| II | Podobne jak przy oparzeniach I stopnia. Dodatkowo tworzą bąble po oparzeniu wypełnione płynem surowiczym. | Leczenie trwa około 2 tygodni. Mogą zostać nieznaczne blizny. Nie należy przekuwać pęcherzy. Poza tym, jeśli oparzenie nie obejmuje więcej niż 10% skóry, stosujemy podobne metody jak w oparzeniach I stopnia. W razie bardziej rozległego oparzenia należy skontaktować się z lekarzem. |
| III | Uszkodzenie skóry na całej głębokości może dojść nawet do kości. Zaburzenie czucia. Powstawanie ran i strupów martwiczych (białoszare lub żółte). | Wymaga hospitalizacji, konieczna może być operacja przeszczepu skóry. Długość leczenia zależy od rozległości i głębokości oparzenia. Pozostawia blizny. |
| IV | (zamieszczamy to tylko informacyjnie, tego typu oparzenia nie mogą powstać w wyniku działania gorącej wody) Czasami zalicza się je do oparzeń III stopnia, jednak warto odróżnić uszkodzenie tkanek głębokich (mięśnie, ścięgna, kości) i zwęglenia oparzonej części ciała od głębokiego oparzenia. | Konieczna jest hospitalizacja! |
Specyfika domowych oparzeń wodą jest taka, że dotyczą z reguły niewielkiego obszaru (najczęściej dłoni) i są lekkie. W takich przypadkach powinna wystarczyć pierwsza pomoc polegająca na chłodzeniu i zabezpieczeniu. Niestety oparzenia wrzątkiem, jak również parą wodną mogą prowadzić do poważniejszych obrażeń. Dotyczy to szczególnie dzieci (czasami osób dorosłych), które wylały na siebie gorącą herbatę oraz osób narażonych na dłuższe działanie wrzątku.
Sprawdź także: To jeden z najczęściej wybieranych zabiegów kosmetycznych. Czego się można po nim spodziewać?
Oparzenie wodą a oparzenie innymi substancjami
W warunkach domowych najczęstszą przyczyną oparzeń jest kontakt z gorącą wodą. Do urazów dochodzi również wskutek zetknięcia się z rozgrzanym olejem, metalowymi przedmiotami (takimi jak żelazko, grzejnik czy garnki), a czasem także z ogniem. Szczególnie niebezpieczne są oparzenia olejem – tłuszcz osiąga wyższe temperatury niż woda i trudniej go usunąć ze skóry, co często skutkuje powstaniem pęcherzy i uszkodzeniami charakterystycznymi dla oparzeń II lub nawet III stopnia.
Obecnie oparzenia płomieniem są rzadkie i zazwyczaj ograniczają się do incydentów ze świeczkami czy palnikami gazowymi. Krótkotrwały kontakt z ogniem zwykle skutkuje oparzeniem I lub II stopnia, ale jeśli zajmie się odzież, konieczna jest pilna interwencja lekarska, ze względu na ryzyko głębokich uszkodzeń tkanek.
W przypadku oparzeń chemicznych nie należy działać na własną rękę – ważne jest szybkie zabezpieczenie uszkodzonego miejsca i jak najszybsze zgłoszenie się do lekarza, ponieważ substancje chemiczne mogą powodować głębokie i trudne do leczenia urazy.
Pierwsza pomoc w leczeniu oparzeń wodą i parą wodną
Zanim zadamy pytanie, czym leczyć oparzenia wrzątkiem potrzebne jest udzielenie pierwszej pomocy w pierwszej fazie oparzenia. W tej fazie nie powinno się stosować żadnych kremów ani maści. W przypadku oparzeń skóry I stopnia trzeba schłodzić miejsce. Najlepszym sposobem jest zanurzenie oparzonej części ciała w letniej wodzie lub ułożenie pod strumieniem chłodnej (nie lodowatej!) wody. Jeżeli doszło do oparzenia wodą takiej części ciała, której nie da się łatwo zanurzyć w wodzie, to okładamy ja zimnym kompresem.
W przypadku oparzeń parą wodną częściej dochodzi do uszkodzenia skóry II stopnia. W pierwszej fazie pomocy oparzenie wrzątkiem II stopnia traktujemy tak jak oparzenie I stopnia. Z oparzonego miejsca należy usunąć wszelkie elementy ubrania i biżuterii. Jest to szczególnie ważne przy poparzeniach od pary, gdyż zwykle obejmują większy obszar skóry i mogą wywołać obrzęk. Skórę chłodzimy chłodną wodą przez 15-20 minut. Następnie nakładamy opatrunek hydrożelowy, który zawsze warto mieć w domowej apteczce. Jeżeli nie masz takiego opatrunku, możesz użyć zwykłego opatrunku jałowego z gazy.
Po pojawieniu się bąbli po oparzeniu obserwuj, jaką osiągają wielkość. Jeśli przekroczą średnicę ok. 2,5 cm, to warto skonsultować się z lekarzem.
Sprawdź także: To zmora wielu osób w okresie letnim. Zobacz, jak się ich pozbyć!
Czym smarować oparzenia?
Gdy minie pierwszy szok po oparzeniu, pojawia się pytanie: co dalej? Jak pielęgnować skórę po udzieleniu pierwszej pomocy? W przypadku poważnych uszkodzeń konieczna jest konsultacja z lekarzem – niekiedy leczenie szpitalne bywa niezbędne, choć przy oparzeniach wrzątkiem zdarza się to stosunkowo rzadko. Zazwyczaj rozpoczyna się proces gojenia, któremu towarzyszą pieczenie i świąd. Wówczas warto sięgnąć po preparaty łagodzące, szczególnie jeśli doszło do oparzenia parą wodną II stopnia.
Jednym z najczęściej polecanych środków na oparzenia jest pianka z pantenolem. Delikatnie koi skórę, przynosi ulgę i tworzy ochronny film na uszkodzonym obszarze.
Alternatywą może być maść z alantoiną, np. Alantan, która ma właściwości przeciwzapalne i wspomaga regenerację naskórka.
Przy lekkich oparzeniach dobrze sprawdzą się także preparaty stosowane na oparzenia słoneczne – np. żel aloesowy, który silnie nawilża i wspiera proces odnowy tkanek.
Jeśli rana goi się wolno lub pojawiają się oznaki infekcji, warto sięgnąć po środki o działaniu antybakteryjnym, np. maści zawierające antybiotyk, takie jak Altabactin z neomycyną, które zabezpieczają przed zakażeniem i wspomagają gojenie.
Do leków na oparzenia zalicza się preparaty z mentolem, jednak trzeba ich unikać w przypadku pojawienia się ran lub bąbli po oparzeniu. Mentol może podrażniać uszkodzoną skórę.
Jak zapobiegać oparzeniom?
Dobrze jest wiedzieć czym leczyć oparzenia wrzątkiem, ale jeszcze lepiej ich unikać. Co robić, żeby nie narazić się na opisane wyżej przygody z wrzątkiem? Przede wszystkim zachować czujność podczas gotowania. Nie nachylać się nad odkrywaną pokrywką, nie sięgać po nic nad gotującą się wodą.
Szczególnie istotne jest zapobieganie przygodom maluchów z wrzątkiem. Najczęstsze przyczyny poparzeń wrzątkiem u dzieci to oblanie gorącą kawą, herbatą lub zrzucenie na siebie elektrycznego czajnika. Jeżeli w domu jest małe dziecko, które zaczyna chodzić i wszędzie zagląda, to najlepiej w ogóle nie zostawiać gorących napojów bez opieki. Czajnik elektryczny powinien być poza zasięgiem malucha (również, a może przede wszystkim kabel od czajnika). Należy unikać stawiania gorących napojów na obrusie, który dziecko może ściągnąć.
Dla własnego bezpieczeństwa powinno się unikać trzymania szklanek i filiżanek z wrzątkiem w powietrzu. Gorące napoje w miarę możliwości pijemy nad blatem.
Nie uniknie się wszystkich sytuacji. Na szczęście większość oparzeń wodą i parą wodną jest łatwa do wyleczenia. Najważniejsze to pamiętać o zasadach pierwszej pomocy i działać od razu po wystąpieniu oparzenia.
W przypadku braku poprawy lub pogorszenia się stanu zdrowia koniecznie wybierz się jak najszybciej do lekarza! Powyższe porady są tradycyjnymi, domowymi metodami leczenia, a nie popartą badaniami naukowymi wiedzą medyczną. Stosowanie ich nie może być zatem alternatywą dla skorzystania ze standardowych usług medycznych i konsultacji lekarskich!
Sprawdź także: Nie potrzebujesz ekspresu za kilka tysięcy, żeby pić kawę jak z kawiarni. Wystarczy ten gadżet