Czy ten owad stanowi zagrożenie dla zdrowia? Możesz go znaleźć w szafce
Wołki zbożowe to drobne owady, które żerują na zbożach, mące i innych suchych produktach spożywczych. Najczęściej występują w magazynach oraz miejscach, gdzie przechowuje się żywność stanowiącą ich główne pożywienie. W tym artykule wyjaśniamy, czy wołek zbożowy może być groźny dla człowieka, jak go zidentyfikować oraz jakie są skuteczne metody jego zwalczania.
Jak wygląda wołek zbożowy?
Wołki zbożowe to owady, które nie mogą przetrwać bez obecności człowieka, zaliczane do gatunków synantropijnych. Ich podstawowym pożywieniem są ziarna, w których samica składa jaja. Po około 8-10 dniach wylęgają się larwy, które żerują wewnątrz ziaren. Choć larwy rozwijają się w zbożu, dorosłe wołki mogą również żerować w mące, suszu owocowym, karmie dla zwierząt, makaronie czy paszy opartej na ziarnach, np. kukurydzy. Obecność wołków w paszy prowadzi do pleśnienia i rozwoju szkodliwych bakterii, co może być groźne dla zdrowia zwierząt oraz ludzi.
Rozpoznanie wołków w domu lub magazynie pozwala na szybkie podjęcie działań zwalczających. Dorosłe osobniki mają 3-5 mm długości, czarny pancerz i charakterystyczny wydłużony ryjek z czułkami ułożonymi w kształt litery „v”. Larwy przypominają drobne, beznogie, białe robaki, zgięte w łuk, o długości około 2 mm, z wyraźnie widocznymi segmentami ciała. Kluczowym objawem obecności wołków jest wygryzanie wnętrza ziarna, co odróżnia je od innych szkodników.
Cykl rozwojowy wołków trwa około 40 dni w optymalnych warunkach, tj. przy temperaturze około 26°C i wysokiej wilgotności. Samica składa od 150 do 350 jaj, co pozwala na rozwój kilku pokoleń w ciągu roku. W pierwszym stadium trudno zauważyć ich obecność, ponieważ ziarna z jajami są niemal nieodróżnialne od zdrowych, a larwy ukrywają się w ciemnych zakamarkach. To sprawia, że wołki często pozostają niezauważone aż do zaawansowanego etapu infestacji.
Sprawdź także: Ziemiórki w domu, czyli sposoby zwalczania uciążliwych muszek
Szkody wyrządzane przez wołki zbożowe
Ten robak to jeden z najbardziej szkodliwych, jeśli nie najbardziej szkodliwy pasożyt w zbożu i w paszy. Szkód możemy się spodziewać zarówno po larwach, jak i dorosłych osobnikach.
O tym, czy wołek zbożowy stanowi zagrożenie dla człowieka, można powiedzieć, oceniając pośrednie szkody. Niszczenie ziarna i paszy powoduje utratę zarówno surowca spożywczego, jak i materiału siewnego. Wiele pasożytów mącznych żeruje tylko w postaci larwy. Ale dorosłe osobniki wołka zbożowego lubią pożywiać się w mące i prawie każdym rozdrobnionym pokarmie. Jako robak mączny również zanieczyszcza pokarm przeznaczony dla ludzi i zwierząt.
Tak jak większość robaków mącznych nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla ludzi. Nie żywi się naszą krwią, nie gryzie i nie posiada jadu, ani żądła. Zatem czy wołek zbożowy stanowi zagrożenie dla człowieka? Owszem, przez niszczenie jedzenia. Może też wywoływać alergie, zwłaszcza tzw. alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych. Tak czy inaczej, jest szkodliwy i jego obecności w domu lub w magazynach nie można lekceważyć. Popatrzmy zatem, jak wyglądają sposoby zwalczania tego szkodnika.
Jak zwalczyć wołka zbożowego?
Po odkryciu szkodnika mącznego należy podjąć decyzję co do sposobu zwalczania. Dużo zależy od tego, czy mówimy o pasożytach w magazynach, czy w warunkach domowych. W tym ostatnim przypadku powinno się unikać środków chemicznych. Zwykle wystarczy wyrzucenie paczki z zakażonymi ziarnami, kontrola innych pokarmów sypkich. Dokładne wysprzątanie i umycie detergentem szafek z jedzeniem. Po umyciu należy dokładnie wszystko osuszyć i położyć na półkach aromatyczny odstraszacz. Szczególnie nielubiana przez wołki i inne szkodniki spożywcze jest lawenda, cytryna, eukaliptus. Można potraktować szafkę również odrobiną olejku eterycznego o ostrym zapachu. Mycie szafek i odnawianie aromatu należy powtarzać co jakiś czas.
W magazynach jednym z najczęściej stosowanych sposobów zwalczania wołków zbożowych jest gazowanie zboża. Po eliminacji szkodnika konieczne jest usunięcie martwych owadów z ziarna i mąki, aby zapobiec ich rozkładowi, który mógłby stać się pożywką dla grzybów i bakterii.
Inne metody przemysłowego zwalczania wołków obejmują wymrażanie lub wyprażanie zakażonego ziarna, a także dokładne czyszczenie i dezynfekcję magazynów, aby wyeliminować resztki pokarmu i larwy.
Wołki zbożowe są szczególnie szkodliwe, ponieważ powodują nieodwracalne straty w produktach spożywczych, paszy i niezabezpieczonym materiale siewnym. Kluczem do skutecznego działania jest szybkie wykrycie szkodnika, jego likwidacja oraz usunięcie skażonego surowca, co pozwala zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się infestacji.
Sprawdź także: Jak usunąć gniazdo szerszeni? 3 sprawdzone sposoby