Ten owad może być groźny! Zobacz, jak go rozpoznać
Szerszeń to owad, który często budzi strach na sam widok. Nie bez powodu – jego jad może być groźny, zwłaszcza dla osób uczulonych. Warto jednak dowiedzieć się, czy faktycznie szerszenie stanowią zagrożenie, a także jak odróżnić młode osobniki od dorosłych oraz jakie cechy pozwalają je łatwo rozpoznać.
Z tego artykułu dowiesz się:
Opis i charakterystyka szerszenia
Szerszeń europejski (Vespa crabro) należy do rodziny osowatych i jest jednym z największych przedstawicieli tej grupy. Jak sugeruje jego nazwa, występuje głównie na terenie Europy, zwłaszcza w krajach Europy Środkowej. Można go jednak spotkać również w Ameryce Północnej, m.in. w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.
Warto wspomnieć o jego krewnym – szerszeniu azjatyckim, który jest największym i najbardziej niebezpiecznym przedstawicielem osowatych, choć nie występuje na terenie Europy. Szerszenie europejskie, choć mniej groźne, również mogą stanowić zagrożenie, szczególnie dla osób uczulonych na ich jad. Kontakt z nimi wymaga ostrożności, ponieważ ich ukąszenie może wywołać silną reakcję alergiczną.
Jak wygląda szerszeń?
W celu uniknięcia jakichkolwiek nieprzyjemności dobrze jest dowiedzieć się, jak wygląda szerszeń, a także, po czym dokładnie możemy go poznać. Podczas gdy dla jednych te owady traktowane są jako większe osy, dla innych wzbudzają one spory respekt, a nawet paniczny strach. Szerszenie azjatyckie, jak już wcześniej wspomniano, osiągają nawet do 6 cm długości. Zatem stanowią one największych przedstawicieli ze swojej rodziny.
Natomiast szerszenie europejskie dorastają nawet do 3,5 cm długości. Warto mieć na uwadze, że jednak robotnice są dużo mniejsze, ponieważ osiągają do 2,5 cm długości. Ich wyróżnikiem jest żółty odwłok w wyraźne czarne pasy. Jednocześnie głowa charakteryzuje się rudawym odcieniem. Oczywiście ich ubarwienie może nieznacznie różnić się od regionu występowania. Bardzo często zdarza nam się pomylić osy z szerszeniami. Szczególnie młode owady z królową os. Jednak osy są znacznie mniejsze, ponieważ osiągają mniej więcej do 1,8 cm długości.
Za bardzo mylące można uznawać kolory, które są bardzo zbliżone do tego, jak wygląd szerszeń. Osy również wyróżniają się żółto-czarnymi pasami. Jednak mamy do czynienia również z charakterystycznym zabarwieniem głowy mieniącej się w żółto-czarnych kolorach. Natomiast szerszenie mają to ubarwienie zdecydowanie ciemniejsze, jak już wspomniano - wpadające w rudawy odcień.
Sprawdź także: Czy mrówki to owady? Wyjaśniamy i podajemy sposoby zwalczania
Występowanie szerszeni w Polsce
Wiedząc już, jak wygląda szerszeń, a także, w jaki sposób możemy odróżnić je od osy, możemy sprawdzić, w którym miejscu spotkamy szerszenia najczęściej. Okazuje się, że jest to owad, który w Polsce występuje dość powszechnie. Wbrew pozorom szerszenie stronią od ludzi. Dlatego spotkanie ich w pobliżu domostw jest raczej rzadkie, chociaż faktycznie może się to zdarzyć. Wtedy gniazdo szerszeni najczęściej jest zakładane w opuszczonych budynkach gospodarczych, na poddaszach oraz w kominach.
Natomiast w naturalnym środowisku, owady te spotkać możemy głównie w lasach liściastych. Szerszenie zamieszkują zarówno dziuple w drzewach, jak i również nory w ziemi. Jeżeli zauważymy, że te owady latają w pobliżu naszego miejsca zamieszkania, to możemy spodziewać się, że szukają one miejsca do osiedlenia. Szerszenie jedzą pozostawione przez nas resztki. Dlatego nie pozostawiajmy żadnych niedojedzonych produktów na zewnątrz domu, ponieważ możemy sami zwabić owady, które uznajemy za niebezpieczne.
Czym się żywią szerszenie?
Mamy świadomość tego, że często szerszenie latają w pobliżu naszej posesji, ponieważ owad ten zjada resztki pokarmowe pozostawione przez człowieka. Pod żadnym pozorem nie możemy zapominać o tym, że jednak zwyczaje żywieniowe tych owadów są zdecydowanie bardziej urozmaicone. Ponieważ w innym przypadku szerszenie bez naszego pokarmu nie mogłyby przeżyć samodzielnie w środowisku naturalnym.
Co w takim razie młody i dorosły osobnik je na co dzień? Okazuje się, że jego upodobania są dość drastyczne, ponieważ szerszeń zjada swoje mniejsze kuzynostwo, a mianowicie osy. Już kilkadziesiąt osobników potrafi zabić cały rój. Jednocześnie szerszenie odbierają wszystkie “łupy” os w postaci miodu. Oczywiście szerszeń zjada również inne owady, do których zaliczają się koniki polne, czy też motyle.
Sprawdź także: Ten owad potrafi dać się we znaki! Na szczęście są na niego sposoby
Czy szerszenie to pożyteczne owady?
Pytanie o pozytywną rolę szerszeni w przyrodzie może wydawać się zaskakujące, szczególnie dla osób, które starają się ich unikać. Choć kojarzą się głównie z niebezpieczeństwem, szerszenie odgrywają istotną rolę w ekosystemie.
Jednym z ich zadań jest eliminacja słabych i chorych owadów, co pomaga ograniczać rozprzestrzenianie się chorób wśród populacji owadów. Dodatkowo, szerszenie zjadają szkodniki, które wyrządzają poważne straty w rolnictwie i sadownictwie, przyczyniając się tym samym do ochrony upraw.
Niestety, ich działalność ma też negatywne skutki. Szerszenie potrafią uszkadzać drzewa, obgryzając korę, co może osłabiać rośliny. Mimo to ich obecność w przyrodzie jest niezbędna, by zachować równowagę w ekosystemie.
Czy szerszenie stanowią zagrożenie dla człowieka?
Pytanie o to, czy jad szerszenia może zabić człowieka, budzi wiele emocji. Niestety, odpowiedź jest twierdząca. U osób uczulonych na jad szerszeni nawet jedno użądlenie może wywołać śmiertelny wstrząs anafilaktyczny. Dlatego osoby z podejrzeniem alergii powinny unikać miejsc, w których szerszenie mogą występować.
Warto również pamiętać, że pozostawione jedzenie przyciąga te owady, dlatego należy unikać zostawiania resztek na zewnątrz. W przypadku użądlenia i wystąpienia objawów takich jak obrzęk krtani, trudności z oddychaniem czy osłabienie, konieczne jest natychmiastowe wezwanie pomocy medycznej.
Dla osób bez alergii na jad szerszeni kilka użądleń zazwyczaj nie stanowi poważnego zagrożenia, jednak zawsze warto zachować ostrożność w kontakcie z tymi owadami.
Czy można zabić młode szerszenie?
Mając na uwadze to, jak wygląda młody oraz dorosły osobnik, pewnie zastanawiamy się nad tym, czy należy od razu zabić owady. Rzeczywiście w sklepach internetowych znajdziemy wiele różnych preparatów i produktów, które pozwolą na pozbycie się gniazda z szerszeniami. Do nich zaliczają się między innymi specjalne gaśnice, czy też opryski w postaci koncentratów. Pamiętajmy jednak o tym, że szerszenie mimo wszystko odgrywają ważną rolę w ekosystemie. Dlatego nie powinniśmy zabić tych owadów, jeżeli nie zachodzi taka konieczność.
W przypadku poczucia zagrożenia, szczególnie jeżeli młody rój szerszeni osiedli się w naszym domu, powinniśmy niezwłocznie wezwać odpowiednie służby. Najczęściej do pozbycia się gniazda przybędzie straż pożarna, która posiada odpowiednie przeszkolenie w tym celu. Pamiętajmy, aby nie pozbywać się szerszeni bez odpowiedniego zabezpieczenia głowy, szyi, a także rąk. W innym przypadku może dojść do niebezpiecznej sytuacji zagrażającej nawet naszemu życiu.
Jak rozpoznać gniazdo szerszeni?
Kiedy zauważymy gniazdo owadów z rodziny osowatych, warto upewnić się, czy należy ono do szerszeni. Szerszenie budują gniazda z masy papierowej, którą wytwarzają samodzielnie, dlatego ich konstrukcja przypomina dużą bryłę wyglądającą na wykonaną z papieru.
W porównaniu do gniazd os, szerszenie tworzą znacznie większe „domy”, które mogą osiągać nawet kilkadziesiąt centymetrów długości. Jeśli odkryjemy gniazdo młodego roju, najlepiej skorzystać z usług profesjonalnej firmy, która bezpiecznie usunie kolonię za kilkaset złotych.
Ze względu na to, że nawet młody rój szerszeni może stanowić zagrożenie dla zdrowia, należy zachować szczególną ostrożność na swojej posesji. Warto wiedzieć, że szerszenie przyciągają resztki jedzenia, więc ich unikanie zmniejsza ryzyko pojawienia się tych owadów. Pamiętajmy również, że szerszenie żądlą wyłącznie w sytuacji zagrożenia, dlatego zachowanie spokoju i wezwanie odpowiednich służb jest kluczowe, gdy je zauważymy.
Dla tych, którzy interesują się przyjaznymi owadami, doskonałym wyborem może być hodowla patyczaków. Te sympatyczne stworzenia żywią się liśćmi i owocami, a ich niezwykła umiejętność kamuflażu sprawia, że są fascynującymi mieszkańcami domowego ekosystemu.
Sprawdź także: Czy ten owad jest groźny dla człowieka? Prawie nikt go nie zna