Jak wygląda żywiak chlebowiec? Rozpoznanie i zwalczanie szkodnika

Opublikowano: 05.01.2025Autor: Tomasz ZalewskiDrukujUdostępnij

Żywiak chlebowiec, czyli robaki w przyprawach

Jeśli zauważyłeś robaki w przyprawach lub pajęczynki w mące, to pierwsza reakcja może być przerażenie. „Przecież utrzymuję kuchnię w czystości, więc skąd te szkodniki?” – myślisz. Niestety, sama czystość nie wystarczy, by uchronić się przed owadami spożywczymi. Mole spożywcze, jak mklik mączny, czy chrząszcze, takie jak żywiak chlebowiec, często trafiają do naszych domów wraz z produktami z magazynów.

Szkodniki te składają jaja w żywności, które są niewidoczne gołym okiem. Dopiero kiedy pojawią się larwy, można dostrzec pierwsze oznaki infestacji. W wielu przypadkach o problemie dowiadujemy się dopiero wtedy, gdy po kuchni zaczynają latać dorosłe mole, np. omacnica spichrzanka.

Natomiast pojawienie się małego, brązowego chrząszcza świadczy o obecności żywiaka chlebowca. Ten odporny na zmienne warunki klimatyczne szkodnik występuje niemal na całym świecie – z wyjątkiem dalekiej północy. Najlepiej rozwija się w temperaturze od 12 do 35°C, co sprawia, że z łatwością przenika do produktów w sklepach, magazynach, a następnie trafia do naszych kuchni.

Sprawdź także: Omacnica spichrzanka w domu, czyli sposoby zawalczania moli spożywczych

Skąd się bierze żywiak chlebowiec?

Łacińska nazwa żywiaka to stegobium paniceum. Jego okres dojrzewania trwa w naszym klimacie około 200 dni. W cieplejszych krajach w ciągu jednego roku mogą się pojawić nawet trzy pokolenia.

W okolicach czerwca i lipca dorosłe osobniki zaczynają swoją podróż w poszukiwaniu partnera. Po zapłodnieniu samica składa nawet do 100 jaj. Typowe dla tego niewielkiego brązowego chrząszcza jest rozłożenie po kilka jajeczek w różnych miejscach. Cały proces trwa do trzech tygodni. Dlatego od jednej samicy możemy mieć kilka zakażonych worków mąki.

Stegobium paniceum wykluwa się z jaj po tygodniu do dwóch. Wygląd larwy jest dość charakterystyczny – białe ciało, zagięte w kształt rogalika i brązowa główka. To właśnie ta postać żywiaka najczęściej jest nazywana robakami w przyprawach lub w mące.

To stadium trwa około 60 dni i wyrządza wtedy najwięcej szkód w jedzeniu. Następnie przez około dwa tygodnie żywiak chlebowiec ma postać poczwarki, by zamienić się w dorosłego osobnika. Jak łatwo się domyślić larwy najczęściej znajdujemy w jedzeniu na wiosnę.

Zwalczanie żywiaka chlebowca i owadów spożywczych

Żywiaki chlebowce są mniej wyspecjalizowane niż mklik mączny czy mącznik młynarek. Mogą żerować nie tylko na produktach spożywczych, ale również niszczyć książki, dokumenty, archiwa czy tapety. Dlatego zwalczanie tych szkodników warto rozpocząć od dokładnej inspekcji wszystkich pomieszczeń w domu. To, że Stegobium paniceum znaleziono w kuchni, nie wyklucza jego obecności w szufladach z papierami czy innych zakamarkach.

Jednym z domowych rozwiązań jest zastosowanie pułapek lepowych, na które chrząszcze się przykleją. Trzeba jednak pamiętać, że metoda ta eliminuje jedynie dorosłe osobniki. Jeśli zdążyły już złożyć jaja, larwy i tak pojawią się w żywności. Skuteczną metodą jest wymrażanie zainfekowanych produktów, ponieważ żywiaki nie tolerują ujemnych temperatur.

W przypadku szkodników spożywczych w kuchni chemiczne środki owadobójcze stosuje się bardzo rzadko. Należy pamiętać, że żywność może nasiąknąć toksycznymi substancjami, co prowadzi do jej całkowitego zniszczenia.

Alternatywą jest mrożenie żywności na balkonie podczas mrozów. Niestety metoda ta jest skuteczna tylko wtedy, gdy wyniesiemy z kuchni wszystkie produkty, które mogły zostać zainfekowane – w przeciwnym razie larwy mogą przetrwać i problem powróci.

Sprawdź także: Szubak dwukropek w domu i najlepsze sposoby zwalczania chrząszcza

Dezynsekcja jako sposób na żywiaka chlebowca

Firmy dezynsekcyjne również używają oprysków. Łączy się je często z zamgławianiem, czyli pokrywaniem wszystkiego mgiełką ze środkiem owadobójczym. Sposób zwalczania niewielkiego brązowego chrząszcza najlepiej skonsultować ze specjalistami. Jeżeli nie chcemy, żeby używali środka dezynsekcyjnego, to warto postawić na wygrzewanie specjalnymi lampami lub ozonowanie. Te metody zniszczą żyjątka w naszym jedzeniu, a nie wpłyną na resztę jedzenia.

Jak widać istnieje wiele sposobów na żywiaka. Często są one skuteczne również przeciw innym owadom spożywczym.

Jak zwalczać inne owady spożywcze?

Nie wszystkie owady spożywcze reagują tak samo na wszystkie metody. Jednak większość przedstawionych powyżej metod powinna zadziałać na larwy omacnicy spichrzanki czy mklika mącznego. Najważniejsze to zniszczyć larwy tych gatunków, bo one wyrządzają najwięcej szkód.

Mącznika młynarka pozbyć się nieco trudniej. Jest on bowiem odporny na zmiany środowiska i temperatur. Pokarm, w którym zalęgły się larwy nie powinien być spożywany po zniszczeniu szkodnika! Jego odchody i wylinki mogą wywoływać zatrucia pokarmowe.

Optymalnym rozwiązaniem na wszystkie owady kuchenne jest zastosowanie metod termicznych, a następnie zachowanie czystości w kuchni. Suchą żywność najlepiej trzymać w zamykanych słoikach ze szkła i grubego plastiku. Warto też zaopatrzyć się w szczelne puszki. Nawet w najczystszym domu warto co jakiś czas przeglądać pokarm sypki. Żywiak chlebowiec i inne owady spożywcze zawsze mogą przywędrować do nas ze sklepu.

Sprawdź także: Jak rozpoznać szubaka Smirnowa? Skuteczne sposoby zwalczania szkodnika