Wołki zbożowe w domu, czyli rozpoznanie i zwalczanie szkodników
Jeśli zauważyłeś drobne robaki w mące lub innych produktach zbożowych, prawdopodobnie masz do czynienia z wołkiem zbożowym. Ten szkodnik, często spotykany w magazynach i młynach, żeruje na ziarnach, w których samica składa jaja. W warunkach domowych może infestować mąkę, płatki owsiane czy otręby, dlatego często trafia do kuchni. Sprawdź, jak skutecznie pozbyć się wołków zbożowych i zabezpieczyć swoją żywność przed innymi szkodnikami!
Z tego artykułu dowiesz się:
Jak rozpoznać wołki zbożowe?
Pierwszym sygnałem obecności wołków zbożowych w kuchni może być zauważenie małego, czarnego chrząszcza. Podobnie jak mącznik młynarek i żywiak chlebowiec, wołki żerują na suchych produktach zbożowych, takich jak mąka, kasze czy otręby. Te szkodniki często występują w magazynach spożywczych, a ich rozwój odbywa się głównie w ukryciu, co utrudnia ich wykrycie i eliminację.
Dorosłe wołki zbożowe to niewielkie chrząszcze, osiągające 2–5 mm długości. Nie posiadają skrzydeł błoniastych, ale ich ciało pokrywają twarde chitynowe pancerze z dobrze rozwiniętym przedpleczem, które nadaje im charakterystyczny wygląd – przypominający "wcięcie" w talii. Głowa wołka jest wydłużona, wyposażona w ryjek oraz mocne czułki, a jego nogi zakończone są giętkimi stopami.
Jednym z mniej oczywistych objawów obecności wołków w ziarnach mogą być reakcje alergiczne, takie jak objawy astmy u osób pracujących w polu lub magazynach. Wynika to z alergenów zawartych w ciałach tych chrząszczy, co odróżnia je od mącznika młynarka i żywiaka chlebowca, które nie powodują takich reakcji, chyba że zostaną spożyte wraz z zanieczyszczonym ziarnem.
Rozwój szkodników a ich zwalczanie
Żeby lepiej zrozumieć skuteczne sposoby zwalczania trzeba poznać cykl życiowy szkodnika. Samica niedługo po zapłodnieniu składa jaja. Jeżeli ma taką możliwość, to wygryza otwór w ziarnie i tam składa jedno jajo. Jeżeli warunki będą sprzyjające, to niewielka, biała larwa wykluje się zaraz potem.
W przeciwieństwie do moli zbożowych, takich jak mklik mączny larwa nie wytwarza pajęczynek. Nie zobaczymy jej też w ziarnie przed wyjściem z ziarna dorosłego osobnika. Dlatego walka z tym szkodnikiem jest tak kłopotliwa.
Same chrząszcze też żerują na ziarnie. Inaczej niż dorosłe postacie mącznika młynarka i żywiaka chlebowca żyją długo. Od pół roku nawet do dwóch lat. Jedna samica potrafi w tym czasie złożyć do 300 jaj. Jednocześnie dojrzałość płciowa wołków zbożowych zaczyna się już po wyjściu z ziarna. W efekcie mamy ukryte, uczulające szkodniki, które żyją długo i szybko się namnażają. Zwłaszcza przy odpowiedniej wilgotności i temperaturze powietrza.
Domowe sposoby zwalczania wołka zbożowego
Wołek zbożowy jest bardzo trudny do zwalczenia, jednak ma kilka słabości, które sugerują jakich sposobów zwalczania warto użyć. W domu warto przede wszystkim zachować higienę. Produkty zbożowe w kuchni powinny być przechowywane w szczelnych, suchych pojemnikach. To pozwoli też ograniczyć rozwój innych szkodników np. mklika mącznego.
Wołki zbożowe, wrażliwe na niskie temperatury, mogą być częściowo zwalczane przez wietrzenie pomieszczeń w mroźne dni. Niestety w warunkach domowych obniżenie temperatury bez specjalistycznego sprzętu bywa trudne. Użycie lodu z zamrażarki nie jest zalecane, ponieważ topniejący lód zwiększa wilgotność powietrza, co sprzyja rozwojowi szkodników.
Do walki z wołkami można wykorzystać preparaty owadobójcze. Jednym z popularnych środków jest Actellic 500 EC, koncentrat przeznaczony do sporządzania emulsji i opryskiwania. Preparat ten można stosować nawet w niewielkich pomieszczeniach, a jego skład jest dostosowany do bezpiecznego stosowania w okolicy żywności.
Większość profesjonalnych preparatów przeciw wołkom zbożowym jest przeznaczona dla dużych magazynów lub składowisk i używana przez specjalistyczne ekipy. W domu można próbować standardowych środków owadobójczych, choć te dedykowane wołkom są zwykle bardziej skuteczne.
Profesjonalne zwalczanie wołka zbożowego
Jeżeli masz problem z robakami zbożowymi w magazynie, to najlepiej zaprosić ekipę dezynsekcyjną. Możesz zdać się na ich wybór środka na wołki zbożowe albo ustalić z ekipą czego użyją. Oprócz płynnego preparatu na wołki zbożowe do walki można użyć świec i tabletek gazowych, płytek i taśm owadobójczych, a także metod termicznych. Oto tabela prezentująca kilka różnych sposobów zwalczania tego szkodnika.
| Metoda | Przebieg | Przykładowe preparaty |
|---|---|---|
| świeca gazowa | Generuje trujący dym na powierzchni przeznaczonej do dezynsekcji | Actellic 20 FU |
| oprysk | Owadobójcza ciecz jest rozprowadzana po pomieszczeniu w postaci oprysku | Talisma EC, Rovar 500 EC |
| tabletki gazowe/ płytki | Emitują trujący gaz na drodze reakcji chemicznej | QUICKPHOS tablets 56 GE, DEGESCH Plates Strips 56 GE |
Zaletą tych preparatów jest to, że można je stosować na robaki w mące i ziarnach. Po likwidacji szkodników reszta pokarmu nadaje się do spożycia.
Oprócz środka na wołki zbożowe można profilaktycznie zastosować dodatkowo wietrzenie, wychładzanie pomieszczenia, a nawet ozonowanie.
Zwalczanie innych robaków zbożowych
Chociaż działanie preparatu na wołki zbożowe jest bardzo specyficzne, to można go stosować wobec innych szkodników. Dzięki swoim owadobójczym właściwościom pozwoli pozbyć się też mklika mącznego w mące czy mącznika młynarka w otrębach.
Żeby zabezpieczyć żywność przed dalszymi atakami robaków zbożowych warto zadbać nie tylko o czystość, ale przesuszenie ziaren. Suche ziarno i niski poziom wilgotności w pomieszczeniach zmniejsza zdolności rozrodcze tych stworzeń. Magazyn, w którym jest niska temperatura dodatkowo wyeliminuje część nieproszonych gości. W dodatku suche i zimne pomieszczenie nie będzie też tak atrakcyjne dla pleśni i grzybów.
Ochrona przed robakami zbożowymi pozwala na minimalizację strat w magazynach żywności. W kuchni oszczędzi nam dużo pracy i potencjalnych chorób. Dlatego, zanim konieczne będzie przystąpienie do zwalczania wołka zbożowego, warto pomyśleć o ograniczeniu możliwości jego rozwoju. Przy okazji wyeliminujemy wiele innych zbożowych szkodników.
Sprawdź także: Małe robaki w łazience - rozpoznawanie i zwalczanie